تا چند سالگی رشد قد داریم؟ عوامل موثر بر افزایش قد و نقش مکمل‌ها

قد یکی از مهم‌ترین شاخص‌های ظاهری و سلامتی در هر فرد است. بسیاری از نوجوانان و حتی والدین آن‌ها همیشه این سوال را دارند که تا چه سنی قد رشد می‌کند و چه عواملی در افزایش قد موثرند؟ پاسخ به این سوال به عوامل مختلفی مثل ژنتیک، تغذیه، سبک زندگی و دریافت ویتامین‌ها بستگی دارد. در این مقاله به بررسی سن پایان رشد قدی، اهمیت ویتامین‌ها و مواد معدنی در افزایش قد و نقش مکمل‌ها و مولتی‌ویتامین‌ها می‌پردازیم.

رشد قد تا چه سنی ادامه دارد؟

رشد قد در دختران:

دختران معمولاً زودتر از پسران به بلوغ می‌رسند. رشد قدی در دختران معمولاً تا ۱۶ تا ۱۸ سالگی ادامه دارد و پس از بسته شدن صفحات رشد که مناطق تحریک کننده رشد استخوان ها  هستند، افزایش قد متوقف می‌شود.

رشد قد در پسران:

در پسران به دلیل شروع دیرتر بلوغ، رشد قد معمولاً تا ۱۸ تا ۲۰ سالگی ادامه دارد. در برخی موارد ممکن است روند رشد تا ۲۲ سالگی هم مشاهده شود.

افزایش قد بعد از ۲۰ سالگی ممکن است؟

بعد از بسته شدن نواحی رشد استخوان‌ها، افزایش قد به‌طور طبیعی دیگر ممکن نیست. اما بهبود وضعیت بدن (Posture) ، تمرینات کششی و استفاده از مکمل‌های تقویتی می‌تواند به تقویت استخوان‌ها و پیشگیری از کوتاه‌قدی زودرس کمک کند.

عوامل موثر بر رشد قد:

• ژنتیک: اصلی‌ترین عامل تعیین‌کننده قد نهایی هر فرد است.
• تغذیه مناسب: دریافت کافی پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی نقش کلیدی دارد.
• ورزش: ورزش‌هایی مثل شنا، بسکتبال و بارفیکس می‌توانند رشد استخوانی را تحریک کنند.
• خواب کافی: ترشح هورمون رشد در طول خواب عمیق شبانه اتفاق می‌افتد.

ویتامین‌ها و مواد معدنی موثر در رشد قد:

 کلسیم:

یکی از ضروری‌ترین مواد معدنی برای تشکیل و استحکام استخوان‌هاست. دریافت کافی کلسیم در کودکی و نوجوانی به حداکثر شدن پتانسیل قدی کمک می‌کند.

 ویتامین Dو D3:

ویتامین D، به‌ویژه D3 یا کولکلسیفرول، نقش بسیار مهمی در سلامت استخوان‌ها و رشد قد دارد. این ویتامین مسئول افزایش جذب کلسیم و فسفر از روده و تنظیم متابولیسم استخوان است. بدون ویتامین D کافی، حتی اگر مقدار کلسیم مصرف شود، جذب آن کاهش می‌یابد و استخوان‌ها نمی‌توانند به خوبی رشد کنند. در کودکی، کمبود ویتامین D می‌تواند باعث نرمی استخوان یا راکیت شود. منابع طبیعی این ویتامین شامل نور خورشید، ماهی‌های چرب و زرده تخم‌مرغ است و مکمل‌های D3 نیز می‌توانند مفید باشند. مصرف D3 معمولاً مؤثرتر از شکل‌های گیاهی است و همراه با چربی جذب بهتری دارد.

ویتامین K2:

ویتامین K2 نیز نقش مکمل برای ویتامین D و کلسیم دارد و مسئول هدایت کلسیم به سمت استخوان و فعال‌سازی پروتئین‌های وابسته به کلسیم است. این ویتامین کمک می‌کند کلسیم در بافت استخوانی بنشیند و از رسوب آن در رگ‌ها یا بافت‌های نرم جلوگیری می‌کند. منابع ویتامین K2 شامل برخی غذاهای تخمیری، پنیرهای خاص و مکمل‌های MK-7 است.

 روی (زینک):

روی یا Zinc نقش مهمی در تقسیم سلولی، رشد بافت و ترمیم دارد. کمبود روی در کودکان با کندی رشد و کوتاهی قد مرتبط است. منابع غذایی روی شامل گوشت قرمز، مرغ، حبوبات، مغزها و مکمل‌ها است.

منیزیم:

منیزیم برای ساخت استخوان، شرکت در بیش از ۳۰۰ واکنش آنزیمی و تنظیم متابولیسم کلسیم و ویتامین D ضروری است. کمبود منیزیم می‌تواند تراکم استخوان را کاهش داده و عملکرد ویتامین D را مختل کند. منابع منیزیم شامل مغزها، دانه‌ها، سبزیجات برگ‌سبز و مکمل‌های منیزیم مانند سیترات و گلیسینات هستند.

 ویتامین C:

ویتامین C برای سنتز کلاژن، پروتئین اصلی ماتریکس استخوان و غضروف، ضروری است. کلاژن چارچوبی برای رسوب کلسیم فراهم می‌کند و بدون کلاژن مناسب استخوان ضعیف‌تر خواهد بود. مرکبات، سبزیجات، توت‌ها و فلفل دلمه‌ای منابع طبیعی این ویتامین هستند.

ویتامین‌های گروه B:

ویتامین‌های گروه B، به ویژه B12 و فولات، در متابولیسم سلولی، تقسیم و تکثیر سلول‌ها و ساخت پروتئین نقش دارند. این ویتامین‌ها برای رشد عمومی بدن و تولید سلولی استخوان و عضله لازم هستند. منابع آن‌ها شامل گوشت، ماهی، لبنیات، غلات غنی‌شده و مکمل‌ها است.

 آرژنین (L-Arginine):

آرژنین، یک اسید آمینه عملکردی، پیش‌ساز تولید نیتریک‌اکساید بوده و در برخی شرایط محرکی برای ترشح هورمون رشد است. برخی مطالعات نشان می‌دهند که آرژنین می‌تواند ترشح هورمون رشد را افزایش دهد، هرچند شواهد قطعی برای افزایش قد در بزرگسالان محدود است. در نوجوانان، آرژنین ممکن است به عنوان مکمل کمکی در برخی فرمول‌های ترکیبی استفاده شود.

اهمیت استفاده از مولتی ویتامین‌ها:

در دوران کودکی:

این دوران حساس‌ترین مرحله رشد است. تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی کافی می‌تواند از کوتاهی قد جلوگیری کند.

در دوران نوجوانی:

زمانی است که بدن به بیشترین میزان مواد مغذی نیاز دارد. مصرف مولتی ویتامین‌ها و مکمل‌های کلسیم + ویتامین D3  مثل کپسول آپاکل پلاس د3 های هلث و قرص کلسی بست نوتری بست می‌تواند به دستیابی به حداکثر پتانسیل قدی کمک کند.

در بزرگسالی:

اگرچه رشد قدی متوقف می‌شود، اما مصرف مکمل‌ها برای حفظ تراکم استخوان، پیشگیری از پوکی استخوان و حفظ سلامت مفاصل و قامت اهمیت زیادی دارد.

سوالات متداول:

علائم رشد قد در پسران چیست؟

در پسران، علائم شروع رشد قد معمولاً همزمان با آغاز دوران بلوغ ظاهر می‌شود. تغییر صدا، رویش موهای صورت و بدن، افزایش توده عضلانی و تغییرات در استخوان‌بندی از مهم‌ترین نشانه‌ها هستند. همچنین پسران در این دوره شاهد افزایش سریع قد و رشد دست‌وپا به‌طور نامتناسب خواهند بود که به‌تدریج با رشد تنه متعادل می‌شود.

اوج رشد قد در پسران چه سنی است؟

اوج رشد قد در پسران معمولاً بین سنین 12 تا 16 سالگی رخ می‌دهد. در این بازه زمانی، تحت تأثیر ترشح هورمون رشد و تستوسترون، سرعت افزایش قد می‌تواند سالانه تا 10 سانتی‌متر هم برسد. پس از 17 تا 18 سالگی، سرعت رشد کاهش یافته و در اغلب موارد تا اوایل 20 سالگی به پایان می‌رسد.

رشد قد تا 25 سالگی است؟

در بیشتر افراد، صفحات رشد تا حدود 18 تا 21 سالگی بسته می‌شوند و بعد از آن افزایش قد طبیعی دیگر امکان‌پذیر نیست. با این حال، در موارد نادری برخی افراد ممکن است تا 22 یا نهایتاً 23 سالگی رشد جزئی داشته باشند. رشد قد تا 25 سالگی یک باور رایج است اما از نظر علمی اغلب افراد تا این سن رشد استخوانی‌شان کامل شده است.

اوج رشد قد در دختران چه سنی است؟

در دختران، اوج افزایش قد معمولاً زودتر از پسران اتفاق می‌افتد. این دوره بین 9 تا 14 سالگی است و بیشترین سرعت رشد معمولاً حدود یک سال قبل یا بعد از اولین قاعدگی مشاهده می‌شود. پس از 16 سالگی رشد قد دختران به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد.

افزایش قد در سن 40 سالگی ممکن است؟

افزایش قد واقعی در سنین بزرگسالی و پس از بسته شدن مرکز رشد استخوان‌ها که مناطق فعال در استخوان سازی هستند، ممکن نیست. با این حال، برخی افراد در اثر اصلاح وضعیت بدنی، تقویت عضلات کمر و کشش ستون فقرات ممکن است کمی بلندتر به نظر برسند. بنابراین افزایش واقعی قد در 40 سالگی امکان‌پذیر نیست اما بهبود قامت و اصلاح حالت بدن می‌تواند تفاوت ظاهری ایجاد کند.

بهترین زمان رشد قد چه زمانی است؟

بهترین زمان برای رشد قد دوران کودکی و به‌ویژه سال‌های بلوغ است. در این بازه، هورمون رشد، تغذیه مناسب، و فعالیت بدنی تأثیر مستقیم بر افزایش قد دارند. بنابراین داشتن رژیم غذایی سرشار از کلسیم، ویتامین D، پروتئین و خواب کافی در دوران نوجوانی بیشترین نقش را در رسیدن به حداکثر قد ژنتیکی فرد ایفا می‌کند.

برای مطالعه مقاله چرا کودک رشد نمی کند و قد نمی کشد کلیک کنید.

نشانه‌های پایان رشد قد چیست؟

یکی از مهم‌ترین نشانه‌های پایان رشد قد بسته شدن مناطق رشد استخوان‌ها (صفحات رشد)  است که معمولاً در اواخر نوجوانی اتفاق می‌افتد. کاهش سرعت افزایش قد، توقف تغییرات در قد طی یک تا دو سال، و تکمیل ویژگی‌های بلوغ (مانند تثبیت تغییرات هورمونی) از دیگر علائم پایان رشد قد هستند.

علت رشد نکردن قد نوجوان‌ها چیست؟

رشد نکردن قد در نوجوانان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. شایع‌ترین علت‌ها شامل تغذیه نامناسب، کمبود ویتامین D و کلسیم، کم‌تحرکی، مشکلات هورمونی مانند کم‌کاری تیروئید یا اختلال در ترشح هورمون رشد و همچنین عوامل ژنتیکی است. استرس شدید و بیماری‌های مزمن هم می‌توانند روند رشد قد را کند کنند.

علت رشد نکردن قد نوزاد چیست؟

عدم رشد قد مناسب در نوزادان می‌تواند ناشی از سوءتغذیه، کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی، مشکلات مادر در دوران بارداری، بیماری‌های مادرزادی یا اختلالات هورمونی باشد. توضیه می شود به پزشک اطفال مراجعه کنید تا علت اصلی تشخیص داده شود و درمان به موقع انجام شود.

شایع‌ترین علت تأخیر رشد کودکان چیست؟

شایع‌ترین علت تأخیر رشد در کودکان، سوءتغذیه یا دریافت ناکافی مواد مغذی موردنیاز بدن است. کمبود پروتئین، ویتامین D، کلسیم و روی بیشترین تأثیر را در کندی رشد دارند. علاوه بر آن، مشکلات گوارشی، بیماری‌های مزمن، کم‌کاری تیروئید یا زمینه ژنتیکی می‌توانند در رشد قدی کودک اختلال ایجاد کنند.

رشد قد دختر تا چه سنی ادامه دارد؟

رشد قد در دختران معمولاً زودتر از پسران به پایان می‌رسد. بیشتر دخترها حدود ۹ تا ۱۴ سالگی وارد بلوغ می‌شوند و اوج رشد قدشان در همان سال‌های اولیه بلوغ رخ می‌دهد. به طور معمول، پس از اولین قاعدگی، افزایش قد به طور قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند و معمولاً در سنین ۱۵ تا ۱۷ سالگی صفحات رشد استخوان‌ها بسته می‌شوند. بنابراین بعد از این سن، احتمال رشد قدی چشمگیر بسیار کم است. البته عوامل ژنتیکی، تغذیه مناسب و سبک زندگی سالم می‌توانند باعث شوند دختران حداکثر پتانسیل قدی خود را به دست آورند.

 راه‌های افزایش قد در ۱۶ سالگی:

در سن ۱۶ سالگی هنوز در برخی نوجوانان، به‌ویژه پسران، صفحات رشد کاملاً بسته نشده‌اند و امکان افزایش قد وجود دارد. مهم‌ترین راه‌ها برای کمک به رشد در این سن عبارت‌اند از:

• تغذیه متعادل و سرشار از کلسیم، ویتامین D، پروتئین و مواد معدنی مثل روی و منیزیم
• ورزش‌های کششی و فعالیت‌های بدنی مانند شنا، بسکتبال و یوگا که به بهبود وضعیت قامت کمک می‌کنند
• خواب کافی و منظم ، زیرا ترشح هورمون رشد در خواب عمیق بیشتر است
• دوری از عادات ناسالم مثل مصرف فست‌فود زیاد، کم‌تحرکی و دخانیات

 بهترین مولتی‌ویتامین برای رشد قد کودکان:

برای مشاهده بهترین مولتی ویتامین برای رشد قد کودکان مثل شربت مولتی سانستول آهن دار، شربت آرژی بست نوتری بست، شربت مولتی سانستول و شربت مولتی ویتامین ویواکیدز کلیک کنید.

نتیجه‌گیری:

رشد قدی معمولاً تا پایان دوران بلوغ ادامه دارد؛ در دختران تا حدود ۱۶–۱۸ سالگی و در پسران تا ۱۸–۲۰ سالگی. دریافت کافی ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین‌ها نقش مهمی در رسیدن به حداکثر پتانسیل قدی دارد. برای افرادی که رژیم غذایی متعادلی ندارند، استفاده از مکمل‌ها و مولتی ویتامین‌ها می‌تواند گزینه‌ای مؤثر باشد. شما می توانید بهترین مکمل ها و مولتی ویتامین های کمک کننده به رشد برای کودکان و نوجوانان  و همچنین مکمل های بزرگسالان را با ضمانت اصالت و مناسب ترین قیمت از داروکالا (داروخانه دکتر زهرا عزیزی) خریداری کنید.